چرخه طبیعی رشد مو
چرخه رشد منجر به ریزش موی طبیعی شما می شود که شامل:
- آناژن: مرحله رشد فعال فولیکول های مو که ٢ تا ٧ سال برای مو های پوست سر و معمولا چند ماه برای موهای ابرو، صورت و بدن طول می‌کشد. مدت زمان آناژن به طور معمول به ژنتیک مرتبط است، اما به وسیله ی عوامل خارجی مانند استرس، رژیم غذایی و بیماری ها تغییر می کند. در پایان فاز آناژن، فولیکول وارد فاز کاتاژن می‌شود.
- کاتاژن: یک فاز گذار و کوتاه مدت است که ٢ تا ٣ هفته زمان می برد. در این مرحله فولیکول ها به حدود یک سوم از طول طبیعی خود می رسند. سپس موهای جدیدی زیر موهای قبلی رشد می کنند ولی باعث ریزش مو های قبلی نمی شوند.
- تلوژن: مرحله استراحت فولیکول مو، که در آن موهای قدیمی می ریزد. در همه جای بدن از ۵۰ تا ١۰۰ تار مو که در فاز تلوژن قرار دارند، به صورت روزانه می ریزند.
ریزش مو چیست؟
همانطور که گفته شد ریزش بین ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو در روز طبیعی است. این ریزش به دلیل این که موهای ریخته شده جایگزین می شوند به چشم نمی آید. بنابراین ما زمانی متوجه می شویم که ریزش مو ها بیش از ۱۰۰ تار مو است. همچنین هنگامی که تعادل بین ریزش و رویش مو به هم بخورد، می‌گوییم فرد به ریزش مو مبتلا است.
ریزش مو علاوه بر تاثیر بر جنبه های زیبایی، بر جنبه های روحی روانی نیز تاثیر دارد. زیرا زمانیکه فردی ریزش موی غیر طبیعی را حس کرده و علائم را متوجه شده است، به دلیل ناراحتی و عدم رضایت از خود، از حضور در مناسبت های مختلف دوری می کند. به تدریج فاصله گرفتن از افراد و مراسم ها اعتماد به نفس وی را کاهش داده و به همراه خود مشکلات روحی و روانی دیگری را نیز به بار می آورد.
این موضوع در سنین پایین و در جوانان، دارای اهمیت بالایی است. زیرا این گروه سنی پذیرش کمتری برای این موضوع و عزت نفس آسیب پذیرتری دارند. برای مثال نوجوانی که به ریزش مو مبتلا شده است، امکان دارد که تا درمان کامل میل رفتن به مدرسه یا مکان های عمومی را نداشته باشد.
انواع ریزش مو
بعضی مواقع فقط موهای سر شما و برخی اوقات موهای تمام بدن شما می ریزند. همچنین، برخی از انواع ریزش مو موقت و برخی دیگر دائمی هستند. برخی از انواع ریزش مو رایج شامل موارد زیر است:
- آلوپسی: ریزش بیش از حد یا غیر طبیعی مو را به عنوان آلوپسی معرفی می شود و انواع مختلفی دارد.
- آلوپسی که در آن فولیکول مو طبیعی بوده اما چرخه رشد مو غیرطبیعی است.
- آلوپسی که به دلایل متفاوت فولیکول مو آسیب دیده است.
- ریزش موی کششی (traction alopecia): اگر شما از پیگتیل، بیگودی، فر کننده ها و کش های مو استفاده کنید، ریزش مو یا طاسی رخ میدهد که به آن کشش آلوپسی میگویند.
- ریزش مو سکه ای (آلوپسیا آریتا): برخی افراد طاسی سکه ای یا صاف را تجربه می کنند. این ریزش مو معمولا فقط بر پوست سر تاثیر میگذارد ولی در بعضی موارد در ریش یا ابروها نیز اتفاق می افتد. گاهی مواقع، پوست قبل از ریزش مو دچار خارش یا درد می شود.
- ریزش مو ناگهانی: دلیل ریزش مو ناگهانی، شوک های فیزیکی یا عصبی است. همچنین، هنگام شانه کردن، شستن یا حتی بعد از کشیده شدن جزئی، موهای سرتان دسته ای کنده می شود. عموما در این نوع ریزش، موهایتان کم پشت می شوند و طاس نمی شوید.
- ریزش موهای کل بدن: بعضی بیماری ها و درمان ها(مانند شیمی درمانی) به ریزش موهای کل بدن منتهی می شوند. در این موارد، معمولاً موها دوباره رشد می کنند.
- تکه های پوسته پوسته در سطح سر: این نشانه ای از کچلی قارچی است. این مورد ممکن است علائم دیگری مانند موهای شکننده، قرمزی، تورم و حتی ترشحات از کفسر را به همراه داشته باشد.
- ریزش موی جلوی سر: این نوع ریزش موی سر، از انواع دیگر معمول تر است. با افزایش سن بر مردان و زنان تاثیر گذار خواهد بود. در مردان، مو اغلب از ناحیه پیشانی در مسیری که حرف M را شبیه سازی میکند، عقب نشینی می کند.
در زنان ابتدا نازک شدن مو و سپس ریزش مو را تجربه می کنند که در بخشی از مو یا بخش مرکزی سر قرار گرفته است.
شایع ترین علت های ریزش مو
کم خونی ناشی از فقر آهن
کمبود آهن نه تنها در خون رسانی و ضعف موها تاثیر دارد بلکه خود نیز عامل تشدید کننده طاسی الگوی زنانه و مردانه است. با این که تنها راه تشخیص با آزمایش است اما اگر نقاط قهوه‌ای رنگ را بر روی پوست سر مشاهده کردید و دچار خستگی، خوابآلودگی و سرگیجه هستید ممکن است به فقر آهن مبتلا باشید.
تقریبا یک دهم بانوان بین بیست تا چهل سال به دلیل کمبود آهن مبتلا به کم خونی هستند، که یکی از دلایل ریزش مو می باشد. برای اطمینان خاطر از ابتلا به این نوع از کم خونی، باید آزمایشخون انجام دهید. همچنین مصرف مكمل هاي آهن برای شما بسیار ضروری است.
وراثت
اگر از خانواده ای هستید که زنان در سن خاصی شروع به از دست دادن مو کرده اند، احتمالاً بیشتر در معرض هستید. در زنان، برخلاف مردان که خط موهایشان عقب تر می رود، موهایشان از فرق باز شده و به مرور نازک تر می شود.
تاثیرت زایمان و بارداری
حاملگی و مادر شدن یکی از زیباترین اتفاقات زندگی هر خانمی به حساب می آید اما بارداری یکی از نمونه های شوک جسمی است که می تواند خود علت ریزش مو شود. دلیل این امر تغییراتی است که در سطح هورمون ها به وجود می‌آید. البته نباید فراموش کرد که بارداری در هر فرد با فرد دیگر متفاوت است و تجربیات خاص خود را به همراه دارد. به همین دلیل ممکن است در تعداد معدودی از افراد علت ریزش مو عدم تعادل هورمونی در دوران بارداری باشد. بارداری یکی دیگر از فشارهای جسمی است، که می تواند باعثریزش مو شود.
جالب است بدانید ریزش مو در خانم های باردار بیش تر پس از دوران بارداری به وقوع می پیوندد. پس بهتر است خانم های باردار از قبل، هنگام و پس از بارداری مراقبت های لازم را انجام داده و از مكمل هاي تقويتي مخصوص استفاده نمايند.
تغییرات هورمونی زنانه
همانطور که تغییرات هورمون های بارداری می تواند باعث ریزش مو شود، تغییر دادن یا کنار گذاشتن قرص های ضد بارداری نیز باعث ریزش مو می شود. تغییرات در تعادل هورمونی که در زمان یائسگی خانم ها اتفاق می افتد نیز، ممکن است منجر به همین نتیجه شود.
کمبود پروتئین در رژیم غذایی
اگر در رژیم غذایی تان پروتئین کافی را دریافت نکنید، ممکن است بدن شما با متوقف کردن رشد موهایتان، کمبود پروتئین را جبرانکند. این اتفاق پس از دو تا سه هفته بعد از کاهش دریافت پروتئین اتفاق می‌افتد. بنابراین مصرف نکردن پروتئین کافی باعث ریزش مو می شود.
شما با خوردن گوشت و تخم مرغ مقدار زیادی پروتئین دریافت می‌کنید، اما می‌توانید پروتئین را از مجموعه‌ی غذاهای دیگر مانند برخی حبوبات نیز به بدن برسانید. بنابراین اگر به مقدار کافی پروتئین در رژیم غذایی خود دریافت نکنید، با گرفتن یک رژیم غذایی غلط چرخه رشد طبیعی مو را دچار اختلال می کنید.
کمبود ویتامین ب
سطوح پایین ویتامین ب از دلایل دیگر ریزش مو به حساب می آید. ویتامین ب یکی از ترکیب های محلول در آب به شمار می‌رود و انواع بسیار مختلفی دارد.
به این علت که اکثر افراد در رژیم غذایی خود از این گونه مواد غذایی استفاده می‌کنند، کمبود ویتامین B معمولا نادر است. با این وجود کمبود انواع آن به ویژه B12 اختلالاتی در عملکرد صحیح بدن را به همراه خواهد داشت. این ماده بدن شما کمک میکند DNA و گلبول‌های قرمز خون را تولید کند، از سیستم ایمنی بدن شما پشتیبانی می کند و عملکرد عصبی سالم و رشد مو را ترغیب می کند. از نشانه های آن به بی اشتهایی عصبی، حالت تهوع و مشکلات گوارشی می توان اشاره کرد.
هویج، تخم مرغ و گوشت قرمز و سویا میزان زیادی ویتامین ب دارند. همچنین مکمل ویتامین B و مکمل ویتامین B12 به تأمین آن در بدن شما کمک می کند.
کم کاری غده تیرویید
غده ی کوچک درون گردن، هورمون هایی ترشح می کند که برای سوخت و ساز، رشد و نمو ضروری است، هنگامی که هورمون کافی تولید نمی کند باعث ریزش مو می شود. پزشک می تواند با آزمایش های لازم دلیل کم کاری این غده را کشف کند.
مصرف برخی از دارو ها
علت ریزش مو گاهی به سبب مصرف برخی داروها است. شناخته شده ترین داروهایی که کم پشت شدن موها را به همراه دارند، رقیق کننده خون و دارو های فشار خون مشهور به بتا بلاکرها هستند. داروهای دیگری نیز در شکل گیری این مشکل نقش دارند از جمله مهترین آنها می‌توان به دارو هایی که برای درمان افسردگی تجویز می‌شود، متوترکسات(برای درمان روماتیسمی)، لیتیوم(که جهت درمان اختلالات رفتاری نظیر اختلال دو قطبی مصرف می‌شود) و داروهای ضد التهابی از جمله(ایبوپروفن) اشاره کرد.
فشار جسمی
هر گونه ضربه ی فیزیکی مانند: جراحی، تصادف ماشین، بیماری شدید، و یا حتی آنفولانزا می تواند باعث ریزش موی موقتی شود، این امر باعث تحریک گونه ای از ریزش مو به نام جریان تلوژن نیز می شود. ریزش مو معمولاً 3 تا 6 ماه پس ازضربه اتفاق می افتد.
فشارهای احساسی
فشار احساسی کمتر از فشار جسمی باعث ریزش مو می شود. اما ممکن است، هنگام طلاق، پس از مرگ عزیزان یا هنگام نگهداری از والدین بیمار و سن دار اتفاق بیفتد. با این وجود، اکثرا فشار احساسی باعث ریزش مو نمی شود، بلکه مشکلی که وجود دارد را، تشدید می کند.
افزایش سن
ریزش یا کم پشت شدن مو در سنین 50 یا 60 سالگی در زنان اصلا مورد عجیبی نیست. متخصصان هنوز مطمئن نیستند چرا این اتفاق می افتد.
معمولا متخصصان درمان درستی توصیه نمی کنند. که این امر زنان را به جایگزین هایی مانند روسری، کلاه گیس، اکستنشن و مدل های مویی که روی نقاط خالی را می پوشانند، تشویق می کند.
استرس
ریزش مو در اثر استرس مرد و زن و سن و سال نمی‌شناسد. درهر سنی و با هر شرایطی بدنی که باشید، در صورتی که تحت فشار شدید استرس قرار بگیرید موهایتان را از دست خواهید داد. در شرایطی که استرس شدیدی دارید، هورمون های مختلف در بدن شما برای عادی سازی شرایط ترشح میشوند و این امر باعث به هم ریختن تعادل هورمونی بدنتان می‌شود.
راه های جلوگیری از استرس، کمک مشاور، خانواده، اطرافیان و مصرف مکمل های درمانی ریلکس می باشد.
کاهش وزن شدید و رژیم های خود سرانه
کاهش وزن شدید هم یک نوع ضربه ی جسمی است که می تواند به کم پشتی مو منجر شود. حتی اگر کاهش وزن در نهایت برای شما خوب باشد، این امر ممکن است اتفاق بیفتد. ممکن است که خود کاهش وزن، بدنتان را تحت فشار قرار دهد، یا تغذیه ی نادرست باعث کمبود ویتامین و مواد معدنی شود. ریزش مو در کنار کاهش قابل توجه وزن نیز ممکن است حاصل اختلال خوراکی مانند بی اشتهایی و یا پرخوری باشد.
درمان ریزش مو با راهكارهاي موثر
مواد مغذی برای مو: وجود کلسیم و منیزیم به مقدار مناسب در رژیم غذایی برای سلامت مو مهم است. بنابراین مصرف روزانه ی لبنیات را در برنامه ی غذایی خود داشته باشید.
کمبود آهن علاوه بر ایجاد کم خونی و خستگی، می تواند موجب ریزش مو نیز بشود. مصرف مقادیر کافی آهن برای خانم‌های در سن قاعدگی اهمیت ویژه‌ای دارد. در صورتی که مقادیر آهن رژیم غذایی کافی نباشد، مصرف مکمل های آهن توصیه می شود.
کمبود برخی ویتامین ها میتواند خود را به صورت ریزش مو نمایان سازد. ویتامین های گروه ب، مخصوصا بیوتین، در سلامت موها و جلوگیری از ریزش مو نقش مهمی دارند. به طوری که در ترکیب بسیاری از مواد آرایشی بهداشتی که برای مو ساخته می‌شود، ویتامین ب۶ و بیوتین وجود دارد. منابع غذایی غنی از بیوتین شامل جگر، جوانه‌ی گندم و تخم مرغ و منابع غنی از نظر ویتامین ب۶ شامل جگر، ماهی، جوانه‌ی گندم و زرده ی تخم مرغ است.
در بعضي از رژیم های غیر اصولی، مصرف روغن به طور کلی حذف مي شود. در حالی که مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ در حفظ سلامت موها اثرگذار است. اسیدهای چرب امگا ۳ در روغن سویا، روغن کانولا و روغن ماهی و اسید چرب امگا ۶ در روغن ذرت، روغن آفتابگردان و روغن کانولا به مقدار زیاد وجود دارد. مصرف به اندازه ي این روغن ها را حتما در نظر داشته باشید.
تحقيقات مختلفی نقش مثبت و زياد آنتی اکسیدان‌ها بر استحکام تارهای مو را نشان داده اند. این مواد با اثر بر فولیکول های مو، استحکام تار های موی تازه ساخته شده را افزایش می دهند. آنتی اکسیدان های معروف شامل ویتامین E، ویتامین C و عنصر سلنیم هستند. این مواد به مقادیر فراوانی در میوه ها و سبزیجات وجود دارند.
استفاده از شامپوها و محصولات مناسب: بعضي مواقع ریزش مو به دلیل آسیب دیدن ساقه ی مو است. یعنی فرد از نظر تولید مو مشکلی ندارد ولی به دلیل مراقبت ضعیف از موهای سر، دچار ریزش مو شده است. در این اوقات برای جلوگیری از ریزش مو استفاده از شامپوی مناسب توصیه می‌شود. مثلاً اگر موهای خشک و وزی دارید، باید از شامپوهای نرم کننده استفاده کنید تا موهایتان بیش از حد خشک و شکننده نشوند. همچنین سعی کنید از شامپوهای باکیفیت و برندهای معتبر استفاده کنید.
برای جلوگیری از آسیب، شکنندگی، موخوره و وزی ساقه که همگی باعث خرد شدن موهاي شما و كوتاه شدن قد موهايتان مي شود؛ باید از محصولات مناسب براي ساقه مو استفاده شود. به اين صورت سلامت ساقه موهايتان را فراهم مي كنيد.
استفاده از مکمل ها: یکی دیگر از عوامل موثر در رویش مجدد تار های از دست رفته استفاده از مکمل های کمکی است که باعث افزایش رشد و حفظ استحکام موهای شما می شوند که مخصوص آقایان، بانوان و همچنین خانم های باردار موجود است.
کاهش استرس: یکی از محل های نمایانگر استرس، موهای شما هستند. اگر در زندگی خود حجم زیادی از استرس را تجربه می‌کنید، باید بدانید که سلامت موهای شما در خطر است. در این شرایط شکنندگی موهای شما افزایش خواهد یافت. همچنین تارهای موی شما نازک خواهد شد و فعالیت فولیکول های مو برای ساخت تارهای موی جدید دچار اختلالات خواهد شد. پس مدیریت استرس در جلوگیری از ریزش مو نقش مهمی دارد.
گزینه های جراحی برای درمان ریزش مو
در نهایت، اگر درمان های گفته شده اثر نکند، پیوند موی طبیعی به روشFUT راه آخر است که شامل:
پیوند واحد فولیکولی (FUT): یک نوار باریک از پوست دارای مو از پشت یا طرفین سر برداشته می‌شود. فولیکول‌های مو پس از استخراج از این نوار پوست به مناطق مورد نظر پیوند می‌خورند.
استخراج واحد فولیکولی(FUT): موها به صورت جداگانه از ناحیه اهدا کننده با استفاده از ابزار پانچ مخصوص استخراج میشوند و سپس به مناطق مورد نظر انتقال داده میشوند.
اگر در مراحل اولیه ریزش مو هستید و حتی سال هاست که از ریزش مو رنج می‌برید، هرچه زودتر با پزشک مشورت کنید تا تشخیص داده شود ریزش موی شما از کدام نوع است تا هرچه زودتر بتوانید درمان را شروع کنید. این کار نه تنها به شما از نظر روانی و احساسی کمک خواهد کرد، بلکه بهترین روش و موثرترین راه درمانی را مشخص می کند.
دیدگاه خود را بنویسید